24/09/2009

Tèxt causit n°3 : Los òmes preistorics.

Los òmes preistorics marchavan coma de moninas.

Caçavan amb de bifàcias e de còdols acapçats.

Los òmes preistorics caçavan de mamots, fasián de trapelas e metián de fuèlhas.

Bastian e la classa de cicle 3.

Frasa clau 3 : Los òmes preistorics marchavan coma de moninas, caçavan amb de còdols acapçats e de bifàcias.

3 : Los òmes preistorics marchavan coma de moninas, caçavan amb de còdols acapçats e de bifàcias.


Natura dels mots :

los: article definit, masculin plural.
òme: nom comun, masculin plural.
preistorics: adjectiu qualificatiu, masculin plural.
marchavan: vèrb marchar, 1èr grop, imperfach 3èna persona del plural.
coma: advèrbi de comparason.
de: article indefinit, masculin plural.
moninas: nom comun, feminin plural.
caçavan: vèrb caçar, 1èr grop, imperfach, 3èna persona del plural.
amb: preposicion
de: article indefinit, masculin plural.
còdols: nom comun, masculin plural.
acapçats: adjectiu qualificatiu, masculin plural.
e: conjonccion de coordinacion
de: article indefinits, masculin plural.
bifàcias: nom comun, masculin plural.

Fonccion dels grops :

Los òmes preistorics: grop subjècte.
marchavan coma de moninas, caçavan amb de còdols acapçats e de bifàcias: grop verbal.


Los complements circonstencials :

De manièra : Cossí ? ... amb de còlols acapçats e de bifàcias.

De luòc : Ont ? ... en africa.


De temps : Quora ? ... al paleolitic.

Poesia n°3 Petaçon. Joan Maria Petit.

Darrièr lo mur desboselat
I aviá un plam de cèl abandonat
Un armàs, un soc de pomièr
Una pel de sèrp
E la marca dins l'èrba
D'un òme e d'una femna
Qu'aicí s'èran aimats
Lo temps d'una cançon.
Una crotz dins lo vent
Portava lo robilh
de la dolor del monde
E la temptacion de l'espèr.

frasa clau 2 : Totes los angèls e los diables se trufavan del.

2 - Totes los angèls e los diables se trufavan del.


Natura dels mots :

Totes : adjectiu indefinit, masculin plural.
Los : article definit, masculin plural.
angèls : nom comun, masculin plural.
e : conjonccion de coordinacion.
Los : article definit, masculin plural.
diables : nom comun, masculin plural.
Se trufavan : vèrb se trufar, 1er grop, imperfach, 3ena persona del plural.
del : article contractat.

Fonccion dels grops :

Totes los angèls e los diables : grop subjècte.
se trufavan d'el. : grop verbal.

L'imperfach :

èsser : èri, èras, èra, èrem,èretz, èran

Aver : aviái, aviás, aviá, aviam, aviatz, avián

donar (1er grop) : donavi, donavas, donava, donàvem, donàvetz, donavan

Legir (2en grop) : legissiái, legissiá, legissiá, legissiam, legissiatz, legissián

aprene ( 3en grop) : preniái, preniás, preniá, preniam, preniatz, prenián.

20/09/2009

trabalh per diluns 21 de setembre

* Aprene Valentina (debuta e fotocòpia) per enregistrament.

* Revisar las frasas claus 1 e 2.
Revisar lo present e l'imperfach (quasèrn irange, CM oral e escrich, CE oral)

* Taulas : totes 2, 3, 4, 5, 6 - CM 7 en mai - CM2 8 en mai.

* Revisar las datas importantas dins l'istòria d'Erau :

Homo Habilis 1.000.000 d'annadas (4.000.000 en africa)Còdol acapçat.
Homo Erectus 500. 000 ans, fuòc e bifàcia.
Homo Neandertalis 80.000 ans, sebeliguèt los mòrts.
Homo Sapiens 35.000 ans, inventèt l'Art.

Lo paleolitic (vièlha pèira) s'acaba amb la revolucion neolitica (novèla pèira) i a 6.000 ans. Al paleolitic, son barrutlaires, caçaires, pescaires e culhèires e al neolitic venon cultivators, elevaires e sedentaris.

Aicí, l'istòria comença en 121 abC amb la creacion de la Narbonesa. Es l'escritura que marca aquel passatge.

En 52 abC Juli Cesar vincèt Vercingetorix a Alesia.

En O (exactament al entorn de 3 apC), Jesus Crist nais.

L'antiquitat s'acaba en 476 amb la cabussada de l'Empèri Roman d'occident. Es alara l'Edat Mejana que comença.

Ona farà un expausat que se tracharà dels Galleses, Lena la setmana d'aprèp dels Romans e Romana lo periòde d'aprèp de l'Edat mejana.

15/09/2009

Poesia n°2 : La princessa Valentina. Florian Vernet.

Un còp èra una princessa que se sonava Valentina. Èra polida coma tot... e completament fòla !
Pas fòla del tot, de fach, mas plena de fantasiá. Son paire, lo rei de Cracolia, voliá que se maridèsse amb qualqu'un de coma cal, de plan ric, un autre rei o un prince per exemple.
Valentina voliá pas, fasiá totjorn a son sicap. Un jorn, butat per sos conselhièrs, lo rei s'embufèt, la menacèt e li demandèt de prene una decision. Valentina ensagèt plan de discutir, pas res a faire.

[...]

Tèxt causit n°2 : L'angèl diable.

I a fòrça longtemps, i aviá un angel diable. Èra un angèl e a l'encòp un diable !!! Totes los angèls e los diables se trufavan d'el !

L'angèl diable diguèt :
"- Es pas amusant aquò. Ieu me soni Lea."

Puèi Lea encontrèt Nico e Lea tombèt amorosa car èran de la meteissa mena. Se marridèron e aquèron fòrça enfants : Riri, rirà, mongeta, ...

E los angèls e los diables arrestèron de se trufar !

Jenae e la classa de cicle 3.

08/09/2009

de far per la fin de la setmana 2 :

- aprene la poesia d'Albin Bonet.

- aprene la frasa clau (a l'escrich)

- CE2 : taulas de 2, 3, 5.
- CM1 : taulas de 2, 3, 5, 4.
- CM2 : taulas de 2, 3, 5, 4, 6.

Frasa clau n°1 : La jòia dona un sentiment de bonür, pòt èsser mai bèl que la paur.

"La jòia dona un sentiment de bonür, pòt èsser mai bèl que la paur."

Natura dels mots :

La : article definit, femenin singular.
Jòia : nom comun, femenin singular.
dona : vèrb donar, 1er grop, present, 3ena persona del singular.
un : article indefinit, masculin singular.
sentiment : nom comun, masculin singular.
de : partitiu.
bonür : nom comun, masculin singular.
pòt : vèrb poder, 3en grop, present, 3ena persona del singular.
èsser : vèrb auxilliar a l'infinitiu.
mai ... que : locucion advèrbiala de quantitat.
bèl : adjèctiu, masculin singular.
la : article definit, femenin singular.
paur : nom comun, femenin singular.

Fonccion dels grops :

La jòia : grop subjècte.
dona un sentiment de bonür, pòt èsser mai bèl que la paur : grop verbal.

Lo present :

èsser : soi sès es sèm sètz son

Aver : ai as a avèm avètz an

donar (1er grop) : doni, donas, dona, donam, donatz, donan

Legir (2en grop) : legissi, legisses, legís, legissèm, legissètz, legisson

aprene ( 3en grop) : preni, prenes, pren, prenèm prenètz, prenon.

07/09/2009

Tèxt causit n°1 : la jòia.

La jòia balha un sentiment de bonür,

Pòt èsser mai bèl que la paur.

La jòia menada per l'amistat,

O per un colcar de solelh...

La jòia es a tot lo mond.

Maude CM2 e la classa de Cicle 3.

Poesia n°1 : Peçòta d'Albin Bonnet estrach de Manjalume.

Faire viatjar
sens alas ni batèu
solament quaquei linhas espaurugaas
que s'amolònan au canton dau fuèlh
per se tenir chaud :
pretzfach gigant per l'òme nanet
ras lo papièr
que se neja dins son ment
aiga negra.
Ai pas pron de pluma
per faire
d'alas
bravament vau assajar de nos faire passar
sota lo pònt dau dedins
gitatz una peçòta d'esper entre lei linhas
esperant qu'unn pauc de lutz
vos endralhe entre alen e poësia
au calinhament de la vita.

Albin Bonnet nasquèt en 1980 dins las Alps de Nauta Provença.
Aquel apassionat de montanha, l'una de sas sorgas màger d'inspiracion, ensenha l'occitan al collègi de Mende en Losèra, aprèp d'estudis a l'Universitat Pau Valèri de Montpelhièr. Es a son grand paire que deu sa coneissença naturala e son amor apassionat de l'occitan. Marcat per l'òbra del nissard Alan Pelhon, publiquèt novèlas e poesias dins las revistas Oc e Euròpa.

Edicions Jorn : http://www.editions-jorn.com/auteurs-albin-bonnet.htm