Expression escricha d'enfants aprèp la sortida a Lodèva :

Expression escricha d'enfants aprèp la sortida a Lodèva :
l'expausicion de pinturas de Kisling,
las salas de paleontologia e preistòria del musèu Fleury,
lo monument dels mòrts de Dardé, la basilica e lo pargue public.

M'agradèron plan la preistòria e los fossils. M'agradèron tanben los talbèus de Kisling. Ianis.
Avèm primièr vist las salas emplenadas de traças de la preistòria. Aprèp avèm vist los talbèus de Kisling. Son polits aqueles tablèus, los avèm dessenhats. Partiguèt a 17 ans e moriguèt a 62 ans. Èra plan. Lena.
A Lodeva avèm fach mantunas causas. Mas ieu, vau parlar del monument als mòrts qu'es estat escalprat per Paul Dardé. Volguèt mostrar qu'òm siá ric o paure, grand o pichòt, òme o femna, la mòrt atrista tot lo mond. Per parlar mai del, Paul Darde es nascut a Olmet en 1888, estudièt en çò dels fraires Crestians a Lodeva fins a 13 ans. Naomia.
Avèm entendut l'istòria de la tèrra depuèi que i a de vida.
Mas la causa que m'agradèt lo mai es l'expausicion de "Kisling".
Es nascut en 1891 es mòrt a 62 ans. Dessenhèt primièr de naturas mòrtas (las naturas mòrtas son per exemple un pòt de cogobre) aprèp decidiguèt de faire mai de retraches e mens de naturas mòrtas.
Oona.
Trapi que Kisling fa de polits tablèus. Trapi qu'es interressant de véser cossí cambia la realitat e las formas.
Nasquèt en 1891 lo 22 de genièr, moriguèten 1953 a 62 ans. En 1912 demorava a Montmartre e èra l'amic de Picasso, Cris, Hanolo e Max Jacòb.
Romana
Ai compres que fasiá longtemps que los òmes preistoric existissián. Aimi lo paleolitic. Las tombas m'agradèron pas tròp. Mas çò que m'agradèt lo mai èran los tablèus de Kisling.
Lison.
Aimi lo paleolitic. Las traças que vegèrem èran los òsses e los clòsques e las avèm dessenhadas.
Ananqua.
Çò que m'agradèt lo mai son los tablèus de Kisling. Aimèri plan los jòcs ont deviam trapar de retraches amb la dòna. Enfin, çò que m'impressionèt èra quand la maire de Iris a presentat la celebracion dels mòrts.
Louisa.

Poesia n°5 : Paure Martin.

Paure Martin

Lo rabassièr* dessús l'espatla
E a sas brègas* un doç cant,(bis)
E dins son eime un grand coratge
Anava trimar*dins los camps

Paure Martin, paura misèria,
Cava*la térra, cava lo temps.

Per ganhar lo pan de sa vida,
E dau trelús* fins au ponent*,(bis)
Totjava* de pertot la tèrra
Jos lo canhard*, la nèu, lo vent.

E sens mostrar dessús son morre*
L’aire gelós, l’aire michant,(bis)
Laurava la tèrra das autres,
Sempre* fotjant, sempre fotjant.

E quand la mòrt i faguèt signe
De remenar* son darrièr camp,(bis)
Se cavèt el-même sa tomba,
Faguèt lèu-lèu* en s’amagant.

Se cavèt el-même sa tomba,
Faguèt lèu-lèu en s’amagant*,(bis)
E se colquèt* boca clavada*,
Lo mond aiman pas lo çaganh*.

Paure Martin, paura misèria,
Sol jos la tèrra, sol dins lo temps.

Jòrdi Brassens. Adaptacion: P. Carcassès

Frasa clau n°5

Las pèiras son d'informacions per comprene lo passat.

frasa clau n°4 : Un còp èra, una catarineta qu'èra la mai polida de totas las catarinetas.

4 - Un còp èra, una catarineta qu'èra la mai polida de totas las catarinetas.

Natura dels mots :
Un : article indefinit masculin singular.
Còp : nom comun masculin singular.
Èra : vèrb èsser, auxiliar, imperfach, tresena persona del singular.
Una : article indefinit femenin singular.
Catarineta : nom comun femenin singular.
Que : pronom relatiu.
èra : vèrb èsser, auxiliar, imperfach, tresena persona del singular.
La : article definit femenin singular
mai :
polida : adjèctiu
de : article indefinit femenin plural.
Totas :
las : article definit femenin plural.
Catarinetas : nom comun femenin plural.

Fonccion dels grops :
[un còp] grop subjècte
[èra] : grop verbal.
[una catarineta] : Complement d'objècte dirècte (C.O.D.).
[qu'èra la mai polida de totas las catarinetas] : proposicion subordonada relativa.

L'estructura quinari del raconte :

1)Una situacion de començança
Un còp èra, una catarineta qu'èra la mai polida de totas las catarinetas. Se Pausava sus una fuèlha.
2)un eveniment
A un moment, un parpalhon arribèt.
3)un desvolopament
« - Perqué ploras? » Diguèt lo parpalhon.
« - Perque ai perdu ma familha. »
4)una sanccion
E lo parpalhon diguèt:
« - Ièu te proposi de far partida de ma familha. »
5)una situacion de fin
E aprèp èra adoptada dins la familha parpalhon.